Σάββατο 6 Αυγούστου 2011

«Τα κράτη να ελέγξουν τις αγορές»

ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΜΟΡΕΝ (Οικονομολόγος)

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον ΤΑΣΟ ΤΣΑΚΙΡΟΓΛΟΥ.  Eλευθεροτυπια.  3-07-2011


Τον πολιτικό και δημοκρατικό έλεγχο του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, με παράλληλη κατάργηση των παράγωγων χρηματοοικονομικών προϊόντων, προτείνει ως λύση στην κρίση ο Φρανσουά Μορέν, χαρακτηρίζοντας τους «αγανακτισμένους» καταλύτη μιας παγκόσμιας πολιτικής απάντησης. Διετέλεσε μέλος του δ.σ. της κεντρικής τράπεζας της Γαλλίας και του Συμβουλίου Οικονομικής Ανάλυσης και είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Toulouse-Ι.
Στο πρόσφατο βιβλίο σας που κυκλοφορεί και στα ελληνικά προτείνετε«έναν κόσμο χωρίς τη Γουόλ Στριτ», καθώς το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν ελέγχεται από τα κράτη. Είναι αυτό δυνατό;
Πράγματι, θα πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε άμεσα μια παγκόσμια εναλλακτική λύση για το ζήτημα της χρηματοδότησης των οικονομιών. Με την πρόσφατη κρίση τόσο τα ευρωπαϊκά κράτη όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέστησαν μια τεράστια αφαίμαξη και έμειναν χωρίς δημοσιονομικά περιθώρια. Ωστόσο, δεν τέθηκε κανένας φραγμός στις κερδοσκοπικές λογικές της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, ακόμα και μετά τις διαδοχικές συνεδριάσεις της G20.
Τι θα συμβεί όταν θα ξεσπάσει η επόμενη κρίση, η οποία όχι μόνο είναι αναπόφευκτη αλλά και πιθανότατα θα επέλθει αρκετά σύντομα;
Είναι επείγον να σκεφτούμε έναν κόσμο στον οποίο τα κράτη θα ανακτήσουν τον έλεγχο της κατάστασης, περιορίζοντας τις πανίσχυρες σήμερα χρηματαγορές.
Χαρακτηρίζετε την κρίση όχι μόνο οικονομική αλλά κρίση του παγκόσμιου πολιτισμού. Μπορεί η κοινωνία να ανακτήσει τον έλεγχο;
Η σημερινή κρίση δεν είναι μονάχα οικονομική ή χρηματοοικονομική. Αγγίζει τον κοινωνικό ιστό, ο οποίος θρυμματίζεται εξαιτίας της ανεργίας και της μείωσης της αγοραστικής δύναμης. Εκμηδενίζει την πολιτική δράση, καθώς ασκεί αφόρητες πιέσεις στα κράτη. Καθιστά απαγορευτική τη συγκέντρωση των σημαντικών πόρων και μέσων που χρειαζόμαστε επειγόντως για να δρομολογήσουμε τη μετάβαση προς ένα νέο οικολογικό και ενεργειακό μοντέλο. 
Για να ανακτηθεί ο έλεγχος της κατάστασης πρέπει προπάντων να υπάρξει μια πολιτική και δημοκρατική επανάσταση η οποία θα ξαναδώσει στο κράτος τα μέσα με τα οποία θα κατορθώσει να ελέγξει τη χρηματοδότηση που χρειάζεται η παγκόσμια οικονομία. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, πρέπει να εγκαταλείψουμε το μοντέλο που ακολουθήθηκε τα τελευταία σαράντα χρόνια, το οποίο στηριζόταν στην απορύθμιση του χρηματοοικονομικού τομέα - και κυρίως στην απελευθέρωση των ισοτιμιών και των επιτοκίων.
Μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα επέφερε ντόμινο για Πορτογαλία, Ιρλανδία και Ισπανία;
Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την εμφάνιση ενός φαινομένου ντόμινο, κυρίως λόγω των παράγωγων χρηματοοικονομικών προϊόντων. Υπάρχει τόσο μεγάλη αδιαφάνεια γύρω από αυτά τα ιδιαίτερα κερδοσκοπικά προϊόντα (κυρίως όσον αφορά τα CDS), ώστε είναι πιθανό να λάβει η κρίση μεταδοτικό χαρακτήρα και να εξαπλωθεί, όπως συνέβη κατά τη διάρκεια της πρόσφατης χρηματοοικονομικής κρίσης των subprimes. Συνεπώς, η πραγματική λύση συνίσταται στην απαγόρευση όλων αυτών των παράγωγων χρηματοοικονομικών προϊόντων, που έχουν πολλαπλασιαστεί με παράλογο τρόπο κατά τη διάρκεια της απορύθμισης του χρηματοοικονομικού τομέα.
Πιθανή αποβολή της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα οδηγούσε σε συστημική κρίση;
Ακριβώς. Για να αποφευχθεί αυτή η κρίση, η ευρωπαϊκή απάντηση θα μπορούσε να συνίσταται στο να στραφούμε τάχιστα προς την κατεύθυνση του ομοσπονδιακού μοντέλου, με την έκδοση ευρωπαϊκών ομολόγων. Ωστόσο, αυτή η λύση δεν αρκεί. Μια χώρα όπως οι ΗΠΑ (η χώρα με το κατ' εξοχήν ομοσπονδιακό σύστημα) βρίσκεται εξίσου αντιμέτωπη με μια σοβαρότατη κρίση δημόσιου χρέους. Οχι, η πραγματική λύση συνίσταται στην ανάκτηση του ελέγχου της κατάστασης μέσα από τον πολιτικό και δημοκρατικό έλεγχο του διεθνούς νομισματικού και χρηματοοικονομικού συστήματος.
Πώς βλέπετε τον αγώνα των «αγανακτισμένων» σε διάφορες χώρες;
Αυτός ο αγώνας είναι απόλυτα καθοριστικός για το μέλλον μας. Οχι μόνον είναι δίκαιος, γιατί δεν είναι δυνατόν να αποδεχθούμε το γεγονός ότι οι κοινωνίες μας θα υποταγούν στις χρηματαγορές, οι οποίες έχουν εντελώς τρελαθεί, αλλά, επιπλέον, η αγανάκτηση είναι θεμιτή απέναντι σε πολιτικές εξουσίες οι οποίες τρομοκρατούνται και παραλύουν μπροστά στο ενδεχόμενο της αντίδρασης αυτών ακριβώς των αγορών. Μπροστά σε μια κρίση η οποία έχει αποκτήσει έναν τόσο παγκόσμιο αλλά και απαράδεκτο χαρακτήρα, η αγανάκτηση πρέπει να είναι ο καταλύτης μιας εξίσου παγκόσμιας απάντησης, της οποίας το περιεχόμενο πρέπει να είναι έντονα πολιτικό και δημοκρατικό.

Δεν υπάρχουν σχόλια: